Właśnie dostałem od pani Julii Walczewskiej z Hubu bardzo ciekawą informację na temat owoców i warzyw. Nie żebym był nimi szczególnie zainteresowany. Moja dieta zabrania mi spożywania surowych warzyw i owoców, a w ogóle nie wszystkie też mogę jeść. Z tych, o który pisze pani Julia, oprócz marchewki i truskawek innych raczej nie powinienem.
Ale nie to jest tutaj istotne. Ciekawa jest sama informacja. Otóż jak się okazuje nie tylko witaminy w warzywach i owocach są ważne. Jest o nich wiele nieoczywistych faktów i anegdot. Jakich? Po co malinom kolce? Kto powinien jeść buraki? Co marchew ma wspólnego z holenderskim dworem? Czym jest Grandarosa? Próbują na to odpowiadać naukowcy z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Myślałem, że taki instytut głównie zajmuje się wartościami odżywczymi takich jabłek czy kapusty. Okazuje się, że jednak nie tylko nimi. I dlatego mnie to zaciekawiło. Bo co za przyjemność wiedzieć jakie wartości odżywcze ma czosnek, skoro nie można go jeść. A ja nie mogę.
Czytam więc i okazuje się, że czosnek, znany jako naturalny antybiotyk, hamuje nie tylko objawy przeziębienia, ale też rozwój bakterii gronkowca złocistego, paciorkowca i pałeczki okrężnicy. To jednak nie koniec jego zalet, bo czosnek to… warzywny eliksir młodości. W moim wieku pewnie dobrze byłoby, żebym ten czosnek jadł. Jadłbym go dużo i wolniej się starzał.
A burak? Podobno jest słodki i na pewno smaczny. „Pospolite buraki wykazują liczne właściwości prozdrowotne. Pomagają zapobiegać miażdżycy, nadciśnieniu i demencji, a także walczyć z otyłością, anemią oraz działają krwiotwórczo.” Nie potrzeba leków. Ludzie, jedzcie buraki!
Marchewki i pomidory – o, to dla mnie. I jedne i drugie „wykazują silne działanie antyoksydacyjne, spowalniają starzenie się i hamują rozrost komórek nowotworowych.” Powinno się po nie sięgać codziennie. Ale przypomniałem sobie, że niedawno sprzedawczyni z zieleniaka mówiła mi, że z marchewką nie trzeba przesadzać. Przeraziłem się w pierwszej chwili, bo akurat to warzywo jem codziennie. Ale jak się okazało, że tylko jedną marchewkę to pani z zieleniaka mnie uspokoiła: A, jedną to pan może!
Za marchwią stoi także niebanalna historia. Popularną pomarańczową odmianę marchwi w XVIII wieku wyhodowali i rozpowszechnili Holendrzy. Mieli w jej promocji interes wizerunkowy – pomarańcz to przecież barwa tamtejszej monarchii.
A pomidory? Smaczne, soczyste, niskokaloryczne – zawierają ok. 94% wody, a w ich 100 g jest tylko 19 kcal!.
– Pomidory są także cennym źródłem likopenu – naturalnego przeciwutleniacza z grupy karotenoidów, którego przyswajalność w przetworach pomidorowych wzrasta przy dodaniu tłuszczy np. dobrej jakości oleju rzepakowego. Warto wspomnieć, że najlepszym jego źródłem jest sok lub sos pomidorowy, ketchup oraz zupa pomidorowa – piszą naukowcy z instytutu w Skierniewicach.
Ciekawe jakie pomidory mają na myśli. Te, które kupuje się zimą: szkliste i bez smaku, czy te kupowane latem. A może pomidor to pomidor, tylko smakuje inaczej?
I Gandarosa… Pomimo hiszpańskiego brzmienia nie jest to nazwa miasta na Półwyspie Apenińskim czy Iberyjskim, ale nową odmianą truskawek, wyhodowanych w skierniewickim instytucie Mają one bardzo atrakcyjny, estetyczny wygląd, słodki smak, wysoką trwałość, zawartość witaminy C i antynowotworowych fenoli.
Niedługo w warzywniakach mają szansę pojawić się także polskie maliny, pochodzące od odmian bezkolcowych. Owoce takich odmian będą łatwiejsze do zbierania oraz trwalsze, niż dotychczas uprawiane odmiany, które na pędach posiadają liczne, często bardzo agresywne kolce.
I wreszcie dotarliśmy do tych kolców. Okazuje się, że są wytworami skórki, zbliżonymi do włosków. Mają różny kształt i wielkość, ale bardzo utrudniają pielęgnację i zbiór owoców. Ponadto, przy większym wietrze wbijają się w same maliny. Dlatego właśnie w Instytucie trwają prace nad wyhodowaniem nowych odmian, których pędy będą pozbawione kolców.
Malina bez kolców, potem może róża. I co na to poeci…?
Marek Żbikowski 